โครงการแลกเปลี่ยนทางดนตรี อิตาเลียน - เยอรมัน

โครงการแลกเปลี่ยนทางดนตรี Concerto Gemellaggio Bellano - Mainz

สงคราม ความขัดแย้งเกิดขึ้นในทุกหนแห่งบนโลก ทำให้มนุษย์ถูกแบ่งแยกออกจากกันด้วยคำเฉพาะเพียงไม่กี่คำ ประเพณี วัฒนธรรม ภาษา เชื้อชาติ ศาสนา ความเชื่อ แม้แต่ความคิดเห็นที่แตกต่างก็สามารถแบ่งแยกมนุษย์ออกเป็นกลุ่มเล็กกลุ่มน้อยได้เช่นกัน

เราหลีกเลี่ยงไม่ได้ว่าการเรียนวิชาประวัติศาสตร์อาจจะเป็นกับดักที่เราไม่อาจลืมเลือนบาดแผลทางสงครามที่เกิดขึ้นกับบรรพบุรุษของชนชาติที่ถูกรุกรานได้เลย และมีความเป็นไปได้อย่างมากว่าการถ่ายทอดซำ้ๆ วิชาประวัติศาสตร์ อาจมีผลให้บางคนยังหลงติดอยู่ในช่วงเวลาเหล่านั้นและไม่เคยเรียนรู้ที่จะก้าวข้ามผ่านมันไป แล้วมันก็ส่งผลต่อเนื่องให้เกิดสงครามขึ้นซำ้ซากเพราะการตอกยำ้ความรู้จากเรื่องราวในอดีต…อย่างไรก็ตามการเริ่มต้นสร้างมิตรภาพเล็กๆ ของคนเพียงไม่กี่คน ก็อาจจะก่อให้เกิดสิ่งที่ยิ่งใหญ่ขึ้นไปกว่านั้นได้เช่นกัน

จุดเริ่มต้น

ครูดนตรีจากเมืองเล็กๆ ในประเทศอิตาลี มีโอกาสได้รู้จักกับครูดนตรีที่อยู่ในประเทศเยอรมัน บังเอิญได้พบปะและรู้จักกัน แล้วเกิดความคิดขึ้นว่า หากนักเรียนดนตรีของพวกเขาสามารถแลกเปลี่ยนแนวทางและประสบการณ์ในการเล่นดนตรี น่าจะเป็นประโยชน์กับนักเรียนทั้งสองประเทศ แล้วสิ่งที่พวกเขาคิดก็ก่อร่างเป็นแผนงานที่ได้รับการสนับสนุนจากผู้บริหารโรงเรียนรวมถึงผู้ปกครองของทั้งสองประเทศ พวกเขาตั้งชื่อโครงการนี้ว่า Concerto Gemellaggio ฺBellano - Mainze เป็น โครงการแลกเปลี่ยนทางดนตรี สายสัมพันธ์แห่งมิตรภาพ อิตาเลียน - เยอรมัน ระหว่าง Orchesta IC Mons. Vitali ซึ่งรวมนักเรียนดนตรีระดับมัธยมศึกษาตอนต้นอิตาลีจากสามเมืองคือ เบลลาโน แดร์วิโอ และ ลิแอร์นา จังหวัดเลคโค แคว้นลอมบาร์เดีย กับ Willigis Sinphonie Orchester ซึ่งรวมนักเรียนดนตรีระดับมัธยมศึกษาตอนต้นและตอนปลายเยอรมันจากเมืองไมนซ์

นิยาม Gemellaggio

ชื่อ Gemellaggio มีการนิยายความหมายไว้ คือ การเป็นบ้านพี่เมืองน้อง เมืองฝาแฝด เป็นการจับคู่เมืองที่มีลักษณะคล้ายคลึงกันบางอย่างทางภูมิศาสตร์ อาจจะมีความแตกต่างกันทางวัฒนธรรม ประเพณี แม้กระทั่งภาษาและการนับถือศาสนา การจับคู่เมืองแบบนั้นเริ่มเกิดขึ้นตั้งแต่ช่วงยุติสงครามโลกครั้งที่สอง ทุกประเทศต่างได้รับความเสียหายจากสังคม Gemellaggio หรือ Sister City หรือ Twin City นี้ จึงเป็นเมืองที่จับคู่เพื่อช่วยเหลือและสนับสนุนซึ่งกันและกันทั้งในด้านการค้าและวัฒนธรรม ในความจริงแล้ว Mainz, Germany เป็นเมืองที่จับคู่กับ Verona, Italy การนำคำ Gemellaggio มาใช้ประกอบใน Concerto Gemellaggio ฺBellano - Mainze จึงไม่ได้มีความหมายในทางภูมิศาสตร์การเมืองท้องถิ่นตามคำนิยาย แต่เน้นไปทางการแลกเปลี่ยนทางดนตรีกันเสียมากกว่า

สายสัมพันธ์ที่เบ่งบาน

โครงการ Concerto Gemellaggio ในปี 2023 นี้ ระหว่างวันที่ 28 - 31 มีนาคม นักเรียนดนตรีจากสามเมืองเล็กๆ จากแคว้นลอมบาร์เดียทางเหนือของประเทศอิตาลี เดินทางไปเยี่ยมเยือนประเทศเยอรมนีก่อน การเดินทางสั้นๆ จากไปยัง Mainz แคว้น Rheinland-Pfalz ประเทศเยอรมนี ไม่ใช่หนทางที่ยาวไกลนัก การเดินทางโดยรถโดยสารปกติจะใช้เวลาเพียง 5 ชั่วโมง แต่อุปสรรคกลับเป็นประเทศทางผ่านอย่างสวิตเซอร์แลนด์ เพราะในช่วงเวลานั้นกำลังซ่อมแซมถนนกันพอดี การเดินทางจึงใช้เวลาเพิ่มขึ้นเป็น 12 ชั่วโมง ออกเดินทางจากอิตาลีตีห้าครึ่ง ไปถึง Mainz, Germany เวลาหกโมงเย็น แม่เจ้า....อย่างกับนั่งเครื่องบินจากอิตาลีกลับเมืองไทยกันทีเดียว แต่เด็กๆ ก็ไม่ย่อท้อ แม้จะมีบ่นบ้างก็ตาม รถหยุดจอดเป็นระยะเพื่อไม่ให้วัยรุ่นเซ็ง

ตามกำหนดการเดิมที่ควรไปถึงในตอนบ่ายแล้วได้เดินเล่นชมเมืองเก่าของ Mainz ก็เลยคลาดเคลื่อนไป กลายเป็นว่าต้องส่งเด็กให้ผู้ปกครองเยอรมันที่เป็นเจ้าบ้านมาต้อนรับเด็กๆ แล้วพากลับบ้านไปพักผ่อนแทน ทุกๆ วันเด็กๆ อิตาเลียนจะต้องไปโรงเรียนร่วมซ้อมดนตรีกับเด็กๆ เยอรมัน แล้ววันสุดท้ายหลังซ้อมดนตรีเสร็จก็มีเวลาเที่ยวชมเมืองและปราสาทเก่าในเมือง Mainz เข้าดูพิพิธภัณฑ์ Gutenberg วันที่เดินทางกลับก็จะมีเวลาเดินชมเมืองช่วงเช้าอีกหน่อยเดียวแล้วก็ขึ้นรถบัสกลับกันหลังเที่ยงนิดๆ กลับมาถึงอิตาลีเลยเที่ยงคืนไปหน่อยเดียวเอง เป็นการเดินทางที่ทรหดมากทั้งไปและกลับ แต่ก็ทำให้เด็กๆ ได้รับประสบการณ์ที่ดี ด้วยพลังของเสียงดนตรีทำให้เด็กๆ ทั้งสองประเทศได้สร้างสายสัมพันธ์มิตรภาพอันอบอุ่นงอกงามขึ้นในหัวใจ

วันที่นักเรียนดนตรีอิตาเลียนทุกคนรอคอยก็มาถึง 21 มิถุนายน 2566 คณะเด็กๆ และครูดนตรีจากเยอรมันก็เดินทางมาถึงช่วงสายๆ เด็กๆ อิตาเลียนไปต้อนรับและขึ้นไปเดินป่าด้วยกัน หลังรับประทานอาหารเที่ยงเสร็จแล้วก็ซ้อมดนตรีกันจนถึงตอนเย็น ผู้ปกครองช่วยกันเตรียมอาหารและเครื่องดื่มแบบบุฟเฟต์เลี้ยงเด็กๆ หลังอาหารคำ่เด็กๆ ก็ร่วมแสดงดนตรีด้วยกันอีกครั้ง 

เกือบเที่ยงคืนการแสดงดนตรีก็สิ้นสุดลง ด้วยความซาบซึ้งและตราตรึงใจ เสียงปรบมือกึกก้องไปทั้งหอประชุม นักดนตรีทุกคนยังมีความร่าเริงสดใส แม้เด็กๆ ฝั่งเยอรมันจะค่อนข้างสงบเสงี่ยม สำรวมและสงวนท่าทีมากกว่าเด็กๆ อิตาเลียน แต่รอยยิ้มของพวกเขาก็เปิดเผยเบ่งบานยิ่งขึ้นเมื่อเสียงปรบมือดังกึกก้องไปทั้งฮอลล์ เป็นที่น่าเสียดายเหลือเกินที่พ่อแม่ผู้ปกครองฝั่งอิตาลีไม่มีโอกาสได้เป็นเจ้าบ้านให้เด็กๆ เข้ามาพักเป็นการตอบแทน โปรแกรมฝั่งเยอรมันแน่นมาก คืนนั้นพวกเขาจำต้องโบกมืออำลาเดินทางต่อไปยังที่พักในทะเลสาบการ์ดา วันรุ่งขึ้นพวกเขายังมีกิจกรรมอื่นๆ ที่ต้องทำต่อในการมาทัศนศึกษาครั้งนี้

ตราบใดที่ยังคงมีเสียงดนตรี ย่อมมีหนทางแห่งสันติภาพ

เราในฐานะผู้เสพงานดนตรีและศิลปะคนหนึ่ง ปรารถนาให้กิจกรรมแลกเปลี่ยนทางดนตรีของเด็กๆ ทั้งสองประเทศ และยังคงมีอยู่ต่อเนื่องสืบไป รวมไปถึงการขยายผลไปยังประเทศอื่นๆ หวังเป็นอย่างยิ่งว่าดนตรีจะทำให้มิตรภาพอันงดงามก่อเกิดขึ้นในหัวใจของผู้คนและทำให้คนกลับมาเป็นหนึ่งเดียวกันได้อีก มันจะดีแค่ไหนกัน ถ้าโลกทั้งใบโอบล้อมด้วยเสียงดนตรีที่ช่วยกล่อมเกลาจิตใจของผู้คนให้รู้จักรักและเผื่อแผ่ความรักไปยังผู้อื่น เมื่อนั้นโลกทั้งใบคงจะรวมกันเป็นหนึ่งเดียวปราศจากสงครามและความขัดแย้ง ตราบใดที่ยังคงมีเสียงดนตรี ย่อมมีหนทางแห่งสันติภาพ